Pergamon Carpet

​

2010 yılında kadınlarımızın aile bütçesini desteklemek için Bergama halıcılık ve el sanatları kooperatifini kurdum.

2009 yılında kurmuş olduğumuz kooperatifin çalışmaları, Bergama Halk Eğitim Merkezinde kadrolu usta öğreticilik yaptığım yıllarda yetiştirmiş olduğum öğretici ve dokuyucu kadrom ile benim 45 yıllık tecrübem ile bir araya gelmesinden oluşmuştur. Şu anda kurmuş olduğum kooperatifimin genel kurul başkanlığını yürütmekteyim. Halı dokuma benim için ne ifade ediyor; her şeyden önemlisi bir sanat dalı ile uğraşmak kendi kişiliğimi destekliyor, kendime olan özgüvenimi artırıyor, ekonomik özgürlüğümü sağlıyor, tüm olumsuz düşüncemi - kederimi halı dokurken halıya gömüyorum. Yapmış olduğum çalışmalarım sonucu ortaya çıkan sanat eseri hayata bakış açımı değiştiriyor.

Türkiye'de ünlü ressamların tablolarını halıya aktarıyorum. Birçok mimarın özel tasarımlarını çalışıyorum, bu da beni çok memnun ediyor. Halıcılık, Türk Kültürünün çok eski sanat dallarından biridir.

Bunun en güzel kanıtı da Pazırık halısının Türk dokuması olduğu, MŌ.5.yüzyıla tarihlendirilen ve arkeolog Natalia Polosmak tarafından bulunduktan sonra Buz bakiresi adı verilen mumyalanmış ceset ve bunun gibi kollarında hayvan desenli dövmeleri bulunan mumyalar keşfedilmiştir. Pazırık halısının kenar motiflerinde de stilize hayvan türleri bulunmaktadır. Pazırık halısında Türk düğümü kullanılmıştır. Türkler halıya kalıcı özelliğinden dolayı "kalı" derlermiş.
Türkler konargöçer hayat sürdürdükleri ve eskiden geçim kaynakları hayvancılık olduğu için hayvanların yününden. etinden, sütünden oldukça çok yararlanmışlar. Çadırlarını süslemede, yer döşemesinde, yatak ve yorganlarında yünü kullanmışlar. Öyle ki o yıllarda teknoloji olmamasına rağmen keçi kılının klimatik özelliğini keşfetmişler. Kıl çadırlar onları, yazın serin, kışın sıcak tutmuş. Yağmur yağdığında keçi kılının genleşmesi nedeniyle keçeleşerek içeriye yağmur suyu geçirmez. Koyun yünü ile çeşitli renk ve motiflerde halılar dokumuşlar. Halılarımızda kullandığımız Türk düğümünün özelliği. ilmek için alınan bir çift tele her iki tarafına çift düğüm dediğimiz düğüm yapılmaktadır. İran düğümü ilmek için alınan tellerin sadece tek tarafına düğüm atılır. Türk halılarının kalite özelliği çift düğüm olmasıdır.
Halı dokumada kullanılan malzemelerin en önemlisi yündür. Yünü, kooperatif olarak, geçmişte olduğu gibi, kimyasal bir madde kullanmadan, kök boya olarak bitki köklerinden elde ediyoruz. Eskiden ağaç tezgahlarda dokuduğumuz halı. şimdi daha modern demir tezgahlarda dokunmaktadır. Ama dokumada kullanılan teknik elle yapıldığı için hiç değişmez. Tezgahta yer alan ya da dokumaya yardımcı olan gereçlerin başında "gücü" gelir. "Gücü", halı dokurken her sirada ilmeklerin çapraz şekilde sıkıştırılmasını sağlar. "Kirkit". dokumada her bir sıra bittiğinde iplikleri sıkıştırmak için kullanılır, makas ise dokunan ipliklerin düzenli bir şekilde kesilmesini sağlar. Geleneksel halı dokumalarımız yerini zamanla modern tasarımlara bırakmaktadır. Ama bence geleneksel tasarımlarımızda, günümüzde evlerde kullanılan mobilyalarda bile bütün muhteşem görünümüyle, değerli bir maden gibi yıllara meydan okudukça değerini artıran bir özellik bulunmaktadır. Son hedefim bir halı sanatkârı olarak Bergama'ya görkemli bir halı müzesi kurmaktır.

Bununla ilgili görüşmeleri kararlılıkla sürdürmekteyim.
Kooperatifimiz kırsal kesimlerde bulunan köylere ulaşarak vermiş olduğumuz eğitim sonrasında köylere atölyeler kurup. dokuma tezgahları ile üretim yapar duruma getirip köylerde yaşayan kadınlarımıza aile bütçesine katkı sağlar duruma getirdik. Bergama-Kozak köyleri [merkez atölyemiz ve Yukaribey, Karaveliler, Kiranlı ] Amerika ve Avrupa'ya üretim yapar hale getirdik Dünyaca ünlü ressamların tablolarına konu olan 16.c y.ya ait Bergama halıları çalışmaları yapıldı. Bergama halısı Holbein ve Holbein grubu halılar Yuntdağı halıları, ilk Türk halısı Pazırık çalışmaları da yapılmıştır.

Kolleksiyonumuzda da bulunmaktadır. İzmir İl Kültür Müdürlüğünce 2 yıl yapmış olduğumuz çalışmalar ile 16.y.y a ait Bergama halıları çalışıp Karaveliler köyü kadınlarını Bergama halısını dokur hale getirdik.

2019-2020 yılında İZKA dan almış olduğumuz destek ile kaybolmaya yüz tutmuş Bergama halılarını üretir hale getirdik. Ámacımız sadece kooperatif Üyelerini kazanç elde eder hale getirmek diil tüm bölge ve Türkiye kadınlarını üretime yönlendirerek kazanç elde etmesi ülke ekonomisine katkı sağlamaktır. Gelmiş olduğumuz son noktada Amerika'nın ünlü halı firmalarından Mohawk firmasından almış olduğumuz teklif doğrultusunda İZKA ve İzmir Ticaret İl Müdürlüğü nün desteği ile örnek çalışmalar kooperatifimizde dokunarak gönderilmiş sonuç olarak başarı yakalanmıştır. Şu an Amerika'ya halı ihracatı yapar konuma geldik bu süreçte bir çok genç kızımızı halı öğretmeni olarak yetiştirdim, aynı zamanda üniversite eğitimlerini bitirmelerine vesile oldum. Dokuma kültürü içerisinde, kendine has renk ve desenlerin kullanılması ile Batı Anadolu Bergama Halıları oldukça önemli bir konumdadır. Bu anlamda, sözlerimi Bergama'ya özgü bir halı olan "Kız Bergama Halısı"nın söylencesiyle bitirmek istiyorum: